ذرات معلق و ریزگرد و تاثیر آنها بر آلودگی هوا

اثر ریزگرد بر آلودگی شهر ها

غبار و ذرات معلق در هوا

گرد و غبار و ذره های معلق در هوا(particulate matter-also called particle pollution) در حقیقت مواد جامد نسبتا کم وزنی هستند که به دلیل ابعاد بسیار کوچک و وزن نسبت کم، در هوا شناور هستند. ذرات معلق یا PM در با توجه به ابعاد و اندازه، به دو گروه ذرات با قطر کمتر از 10 میکرومتر، و ذرات با قطر کمتر از 2.5 میکرومتر تقسیم می شوند.

موتورهای احتراق داخلی و به خصوص موتورهای با سوخت دیزل و گازوئیل عمده ترین منبع تولید ذرات معلق PM هستند. به عنوان مثال در شهر تهران 75 درصد آلاینده ذرات معلق PM-10 توسط اتوبوس، کامیون، مینی بوس و خودرو های سنگین تولید می شود.

یکی از منابع دیگر تولید ذرات معلق، لکوموتیو های دیزل هستند. به همین دلیل در اطراف محوطه هایی مانند ایستگاه راه آهن، میزان آلودگی هوا بسیار بالا است. از منابع ثابت تولید ذرات معلق می توان به نیروگاه های حرارتی، کارخانجات تولید سیمان، سنگ بری ها، معادن روباز، و .... اشاره نمود.

مشخصات آلاینده های شهری و صنعتی

ذرات PM چه هستند؟

PM یا ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرومتر به دلیل راهیابی به سیستم تنفسی، به عنوان شاخص اصلی مواد معلق در هوا معرفی می‌شوند. بر اساس مطالعات ذرات معلق در مقایسه با اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت برای سلامتی مخاطره آمیزتر است و مقدار بیش از حد مجاز آن در تشدید بیماریهای قلبی ریوی، کاهش مقاومت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماریها، از بین رفتن بافت ریه، آسم کودکان، مرگ و میر زودرس و سرطان نقش عمده‌ای دارد.

مقایسه ذرات معلق PM-10 با ابعاد موی انسان

تنها نکته ای که در تهویه این ذرات نسبت به گازهای آلاینده برتری ایجاد می کند، کاهش آسیب های ناشی از این ذرات با بهره گیری از ماسک های حفاظتی می باشد.

زیرگرد ها و مشکل آلودگی هوا

یکی از مهمترین منابع ذرات معلق که در این حالت ریزگرد هستند، گرد و خاک ناشی از خشک شدن بستر رودخانه و یا تالاب است، که این مشکل متاسفانه در حال حاضر در شهر هایی مانند، آبادان، اهواز و خرمشهر گریبانگیر هموطنان ما شده است. به عنوان مثال تالاب حور العظیم یکی از مواردی است که می تواند در ایجاد ریزگرد ها تاثیر داشته باشد.

باید توجه داشت که با افزایش روند کم آبی و کاهش سطح آب دریاچه ها، باتلاقها و تالابها، بستر خشک شده این مناطق در آینده می تواند منبع تولید ذرات ریزگرد باشد و سلامت هوای شهرهای اطراف را به شدت تهدید نماید.

دریاچه ارومیه که در حال حاضر با کاهش میزان ذخیره آب روبرو است یکی از مواردی است که در آینده می تواند به منبع تولید ریزگرد تبدیل شود.